بجای ساختن شهرهای جدید، توسعه شهرهای موجود را دریابید
فراز برج: وقتی حرف از خانه و سرپناه به میان می آید، مقصود تنها یک چهاردیواری برای گذراندن شب نیست؛ در مقیاس کلان تر، این شهر است که محل زندگی شهروندان است.
به گزارش فراز برج به نقل از مهر وقتی حرف از خانه و سرپناه به میان می آید، مقصود تنها یک چهاردیواری برای گذراندن شب نیست؛ در مقیاس کلان تر، این شهر است که محل زندگی شهروندان است. با این تعبیر پازل توسعه ساخت مسکن و خانه دار کردن مردم در غیاب رویکرد کلانی که پاسخ مسئله مسکن را ذیل توسعه شهر تعریف کند، کامل نمی گردد. اما با وجود این، الحاق اراضی به محدوده و توسعه افقی شهر به عنوان راهکار اساسی معضل مسکن همیشه موافقان و مخالفان خودش را داشته است.
در این بین برخی هم با صورت بندی ناقص مسئله، عرضه زمین و توسعه شهر را تنها به توسعه منفصل تقلیل داده اند. غافل از آنکه به باور کارشناسان شهرسازی، توسعه منفصل و ساخت شهرک های اقماری و شهرهای جدید بواسطه چالش هایی که پیش روی شهروندان می گذارد، تنها زمانی گزینه مطلوب و قابل اجرائیست که شهر اساساً امکان توسعه متصل نداشته باشد.
بر اساس آمار موجود هم اکنون ساکنان شهرهای جدید حدود یک و نیم میلیون نفر برآورد می شود اما بگفته علی فرنام، مدیرگروه زیربنایی مرکزپژوهش های مجلس، مبتنی بر شواهد و مطالعات انجام شده، شهرهای جدید نسبت به این جمعیت، کمترین تحقق سرانه های کاربری شهری را دارند. همین طور برمبنای آماری که سال ۹۸ در کمیسیون عمران ارائه شد، در گونه شناسی شهرها بیشترین تعداد خانه های خالی در شهرهای جدید وجود داشته و این مسئله پس از اجرای قانون اقدام ملی نیز تصدیق و تأیید شده و همچنان پابرجا است. از طرفی طی سفرهای نظارتی کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس، مشخص شده که چالش مردم با شهرداری ها برای عدم خدمات رسانی به مناطق توسعه های منفصلی که داخل محدوده شهر نیستند، پرتکرارترین شکایت عمومی بوده است.
به عبارتی تجربه شهرهای جدید حومه کلانشهرها در چند سال اخیر نشان داده که چشم پوشی از بافت و هویت شهری، عدم توجه به اشتغالزایی و تمرکززدایی از کلانشهرها، عدم برخورداری مردم از سرانه های شهر، چالش های مدیریتی و خدمات رسانی و در نهایت کیفیت پایین زندگی در این مناطق، با هیچ منطق و استدلالی نوید حل ابر چالش مسکن را نمی دهند و حتی با نگاهی واقع بینانه تر، راهکار اساسی را نیز به حاشیه می برند.
این به این معناست که چالش های توسعه منفصل برای ساکنانش آنقدر اساسی و غیرقابل چشم پوشی است که با وجود هدف تعریف شده، نه فقط درد معضل مسکن را دوا نکرده بلکه خود به زخم جدیدی بدل شده که نیاز به لطمه شناسی و درمان جداگانه دارد. در چنین وضعیتی سوالی مطرح می شود که وقتی می توان با الحاق زمین به محدوده و توسعه شهرها و کلانشهرهای موجود به شکل اصولی به نیاز مسکن مردم پاسخ داد، چرا باید با صرف هزینه و زمان مضاعف و تحمیل سطح پایین کیفیت زیست شهری به تعداد افراد بیشتر، سراغ ساختن شهرهای جدید رفت؟
در همین خصوص در نشست الحاق اراضی که اخیراً با حضور چند تن از اساتید شهرسازی و و هادی عباسی معاون وزیر راه و شهرسازی و علیرضا جعفری مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید در دانشگاه تهران انجام شد تعدادی از اساتید با استناد به آمار و مطالعات انجام شده دراین زمینه به نقد رویکرد جاری دولت در تقلیل توسعه شهری به توسعه منفصل و ساخت شهرهای جدید و شهرک های اقماری پرداختند. چونکه شواهد نشان میدهد زمین مورد نیاز برای توسعه شهرهای موجود، وجود دارد.
اسفندیار زبردست استاد دانشگاه تهران در همین باره در این جلسه اظهار داشت: کدام مطالعات می گوید در شهرهای موجود زمین نداریم که بخواهیم سراغ ساختن شهرهای جدید برویم؟ مگر شهر جدید ساختن به همین راحتی است؟ زیرساخت می خواهد، برنامه ریزی می خواهد، مدیریت و منابع می خواهد. ما ساخت شهرهای جدید را از دهه ۷۰ شروع کردیم و تا الان ۳۰ سال تجربه داریم اما پس از گذشت سه دهه هنوز اغلب شهرهای جدید کمتر از ۲۰ درصد تحقق پذیری داشتند. حالا می خواهیم ۲۷ شهر جدید دیگر نیز اضافه کنیم؟! کجای سند تحولی دریا محور گفته که شهرهای موجود را رها کنید و بروید شهرهای جدید بسازید؟
زبردست افزود: در ماده یک قانون جهش تولید مسکن می گوید که وزارت راه و شهرسازی موظف است که زمین مورد نیاز طرح نهضت ملی مسکن را تامین کند. اما از زمین موردنیاز ۴ میلیون واحد مسکن وعده داده شده، تامین زمین موردنیاز حدود ۷۰۰ هزار واحد برعهده شرکت عمران شهرهای جدید گذاشته شده و تامین زمین یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد نیز برعهده سازمان ملی زمین و مسکن می باشد. وقتی در قانون وزارت راه و شهرسازی مکلف به تامین زمین طرح شده چرا پس سراغ دیگران می رود؟ نمی تواند زمین تهیه نماید یا نمی خواهد؟ یعنی سازمان ملی زمین و مسکن به اندازه ۴ میلیون مسکن زمین ندارد؟ مرحوم کاظمی زمانی که در وزارتخانه همکارشان بودم می اظهار داشت: چه کسی گفته که وزارت نفت ثروتمندترین وزارتخانه کشور است؟ آن زمان ایشان می گفت ۶۰۰ هزار هکتار زمین شهری داریم. حساب و کتاب کنید ببینید کدام وزارتخانه ثروتمندتر است؛ وزارت نفت یا راه و شهرسازی؟ این زمین ها الان کجا هستند؟ و چرا نباید برای اقشار کم درآمد عرضه شوند؟
وی در آخر اظهار داشت: طبق مطالعات انجام شده دهک های ۱ تا ۴ توان خرید زمین در شهرهای جدید و اسکان در این شهرها را ندارند. در مسکن های مهر هم این تجربه را داشتیم؛ طبق مطالعات انجام شده ساکنین فعلی مسکن های مهر اردبیل به دهک های ۶ و ساکنین مسکن های مهر قم به دهک های ۷ تعلق دارند و ساکنین اولیه دیگر آنجا نیستند چون توان و استطاعت بازپرداخت بدهی های بانکی را نداشتند. سوالی که اینجا مطرح است این است که مسکن های شهرهای جدید مقرر است به چه کسانی تعلق بگیرد و جامعه هدف این طرح چه کسانی است؟ اقشار کم درآمد؟ یا هر کسی که توانست استفاده کند؟ آن چه از برنامه ریزی شهرهای جدید برمی آید این است که هر کسی که بتواند استفاده بکند. درحالی که قانون چیز دیگری می گوید.
منبع: فراز برج
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب