انتشار هشتمین گزارش گردوخاک سازمان جهانی هواشناسی در سال 2024
فراز برج: رئیس پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور از تهیه و انتشار هشتمین بولتن سازمان جهانی هواشناسی (WMO) درباب وضعیت گردوخاک در سال 2024 میلادی با مشارکت اعضاء هیات علمی این پژوهشگاه آگاهی داد.
به گزارش فراز برج به نقل از مهر، مهدی رهنما رییس پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور از تهیه و انتشار بولتن سازمان جهانی هواشناسی (WMO) درباب وضعیت گردوخاک در سال ۲۰۲۴ میلادی با مشارکت اعضا هیأت علمی و پژوهشگران پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور همزمان با روز جهانی مقابله با توفان های ماسه و گردوخاک (۱۲ ژوئیه) آگاهی داد و اظهار داشت: در تهیه این بولتن محققانی از کشورهای جمهوری اسلامی ایران، ژاپن، چین، امارات متحده عربی، صربستان، اسپانیا، ایالات متحده آمریکا، جزایر کارائیب و انگلستان همکاری داشتند.
رئیس پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور در ادامه اشاره کرد: میانگین جهانی سالانه غلظت گردوخاک در سال ۲۰۲۳ (۷/۱۲ میکروگرم بر متر مکعب) نسبت به سال ۲۰۲۲ (۸/۱۳ میکروگرم بر متر مکعب) با اندکی کاهش روبه رو شده است. این کاهش در سال ۲۰۲۳ عمدتا به سبب کاهش انتشار گردوخاک از چندین چشمه فعال در سرتاسر جهان مانند شمال آفریقا، شبه جزیره عربستان، فلات ایران، شمال هند، نواحی مرکزی استرالیا و شمال غرب چین بوده است؛ با اینحال در غرب آسیای مرکزی، شمال و مرکز چین و جنوب مغولستان مقادیر سالانه انتشار گردوخاک در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ بالا رفته است. شدیدترین توفان گردوخاک در مارس ۲۰۲۳ در مغولستان رخ داد که بالاتر از ۴ میلیون متر مربع همچون ۲۰ استان چین را تحت تأثیر قرار داده است.
وی افزود: از نظر مکانی بیشترین مقادیر انتشار سالانه گردوخاک در منطقه چاد در شمال آفریقا با مقدار تقریبی ۸۰۰ تا ۱۱۰۰ میکروگرم بر متر مکعب بوده است. در نیمکره جنوبی در بخشهایی از مرکز استرالیا و سواحل غربی آفریقای جنوبی مقدار انتشار سالانه گردوخاک به بیشترین مقدار خود یعنی ۱۵۰ تا ۲۵۰ میکروگرم بر متر مکعب رسیده است.
رهنما اضافه کرد: ذرات گردوخاک با وزش باد از چشمه های گسیل به مناطق دوردست در سرتاسر جهان در طول صدها تا هزاران کیلومتر منتقل می شوند. همچون مناطق لطمه پذیر در مقابل گردوخاک گسیل یافته می توان به بخش شمالی اقیانوس اطلس استوایی بین دریای «کارائیب» و غرب آفریقا، آمریکای جنوبی، دریای "مدیترانه"، دریای "عرب"، خلیج "بنگال" و مراکز بخش شرقی چین اشاره نمود. در سال ۲۰۲۳ گردوخاک از آفریقا بوسیله اقیانوس اطلس تا دریای "کارائیب" رسید و در آسیای شرقی نیز از صحرای گوبی تا دریای "بوهای" و دریای "زرد" منتقل شد.
رئیس پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور اظهار داشت: بر طبق این بولتن در بیشتر مناطق تحت تأثیر، میانگین سالانه غلظت گردوخاک در سال ۲۰۲۳ نسبت به میانگین طولانی مدت اقلیمی بیشتر بوده است؛ موارد استثنا مناطقی در غرب آفریقای مرکزی شامل سنگال، صحرای غربی، گینه، موریتانی، مالی، نیجر، مراکش، بیشتر مناطق الجزایر، لیبی، جنوب بخش مرکزی چاد و مرکز سودان می باشد. همین طور شبه قاره عربستان، شمال فلات ایران و میانه غربی استرالیا نیز مقادیر کمتر از میانگین طولانی مدت را دارا بودند.
این مقام مسؤول افزود: چشمه های گردوخاک با مقادیر قابل توجه غلظت بالای گردوخاک در آمریکای جنوبی، بخشهایی از شمال و مرکز آفریقا همچون مرکز و شرق مصر، جنوب و شمال سودان، شمال چاد، لیبریا، ساحل عاج، غنا، توگو، بنین، غرب نیجریه، جنوب کامرون، گابن و کنگو، دریای سرخ، نواحی شرقی فلات ایران، خلیج بنگال، بخشهایی از آسیای میانه شامل قزاقستان، عراق، قرقیزستان، آسیای جنوبی، بخشهایی از شرق آسیا شامل شمال غربی و بخش شمالی نواحی مرکزی چین و نیز اقیانوس اطلس استوایی میان غرب آفریقا و کارائیب شناسایی شده اند.
وی درباب مهم ترین نتایج انتشار یافته در این بولتن به افزایش توفان های ماسه و گردوخاک در سال ۲۰۲۳ نسبت به میانگین طولانی مدت اشاره نمود. همین طور در این بولتن اثرات عمده زیست محیطی، اقتصادی و بهداشتی توفان های ماسه و گردوخاک مورد تاکید قرار گرفته است. هر ساله در حدود ۲۰۰۰ میلیون تن گردوخاک وارد جو می شود که می تواند سبب کاهش کیفیت هوا تا هزاران کیلومتر دورتر از محل چشمه گسیل باشد و خسارات قابل توجهی را بر جا بگذارد. همین طور تشدید این مشکل بر اثر مدیریت ضعیف در کاربری اراضی و آب به عنوان یکی از پیام های کلیدی این گزارش مطرح گردیده است.
رئیس پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور افزود: بااینکه این رخداد یک پدیده طبیعی است اما کارهای انسانی به همراه تغییرات اقلیمی مانند خشکسالی منجر به تضعیف ساختار سطح زمین شده و سبب افزایش توفان های ماسه و گردوخاک می شود. با اینحال می توان با بهبود پایش و پیش بینی این رخداد جوی، هشدارهای اولیه را در این خصوص تقویت کرد.
وی افزود: مطالعات اقلیمی حاکی از آنست که بیشترین مقادیر غلظت گردوخاک (بیش تر از ۴۰ میکروگرم بر متر مکعب) در محدوده عرض جغرافیایی بین ۳۷ تا ۴۳ درجه شمالی که شامل بیابان های گوبی، تاکلاماکان و قره قوم است، در ماه های مارس تا ژوئیه مشاهده شده است. همین طور مقادیر متوسط غلظت گردوخاک (بیش تر از ۳۰ گرم بر متر مکعب) نیز در محدوده عرض جغرافیایی ۲۷ تا ۳۷ درجه شمالی شامل بیابان تار در هند، چشمه های فعال در حوضه سیستان در ایران و حوضه دجله و فرات در عراق وجود داشته است.
مهدی رهنما افزود: با این وجود انتقال گردوخاک بوسیله اقیانوس ها را می توان به عنوان یک منبع غذایی باارزش برای زیست بوم دریایی در نظر گرفت که در مدیریت بین المللی شیلات حائز اهمیت می باشد.
منبع: فراز برج
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب